Towarzystwo Przyjaciół Opatówka powstało 24 marca 1990 roku z inicjatywy Jadwigi Buncler Miluśkiej, Jana Kowalkiewicza, Magdaleny Krytkowskiej i Stanisława Kusia.
W pierwszym zebraniu uczestniczyło 50 osób. W wyniku wyborów, które odbyły się 18 kwietnia na czele Towarzystwa stanął Zarząd w skład którego weszli: Stanisław Kuś – prezes, Jadwiga Buncler i Tadeusz Wojcieszak – wiceprezesi, Romuald Rogoziński – sekretarz, Jadwiga Cegła – skarbnik oraz członkowie: Zdzisław Bąkowski, Jan Kowalkiewicz, Magdalena Krytkowska i Zygmunt Miluśki. W organizowaniu Towarzystwa dużą pomocą służył Krzysztof Walczak. Jego ojciec - Eligiusz-Kor Walczak, został honorowym członkiem Towarzystwa. Od 1998 r. zmienił się częściowo skład Zarządu. Na czele TPO stanął prezes – Jan Kowalkiewicz, wiceprezesami zostali Jadwiga Buncler i Stanisław Kuś, skarbnikiem została Jadwiga Cegła, sekretarzem - Elżbieta Rogozińska, a członkami - Maria Kocemba, Agnieszka Korzeniewska, Bożena Banasiak i Dariusz Okoński. Przewodniczącą Komisji Rewizyjne jest Mirosława Wywigacz, a w skład Komisji wchodzą: Andrzej Michalski, Sławoj Papierski i Czesław Szmajdziński (członkiem Komisji była także nieżyjąca już Dorota Ścigajłło). Przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego jest Aleksander Korzeniowski, członkami Stanisław Zgarda i Irena Żulicka (zm.12.11.2009 r.)
Siedzibą Towarzystwa jest od początku Gminna Biblioteka Publiczna w Opatówku. Tu odbywają się spotkania Zarządu i Członków Towarzystwa. W bibliotece przechowywane są dokumenty i zbiory Towarzystwa. W 1992 r. Towarzystwo, dzięki uprzejmości dyrektora Muzeum Historii Przemysłu, otrzymało pokój w tej placówce. Jednak w praktyce okazało się, że bardziej dostępną siedzibą jest biblioteka, której pracownicy są członkami Towarzystwa, i która jest otwarta przez wiele godzin dziennie.
Zebranie sprawozdawczo-wyborcze 23.02.2007 r.
Jedną z pierwszych inicjatyw Towarzystwa było uhonorowanie wybitnych opatowian nazwami ulic na nowym osiedlu na Wądołach. Zaproponowane przez członków Towarzystwa nazwy ulic: Braci Gillerów, Gen. Józefa Zajączka, Ks. Adama Marczewskiego i Piotra Szadkowskiego zostały przyjęte przez władze gminne i nadane ulicom.
Towarzystwo prowadziło także działalność wydawniczą. Od września 1990 r. do września 2007 r. wydawane było społecznie przez grupę miłośników Opatówka czasopismo „Opatowianin”. Łącznie ukazały się 132 numery czasopisma. Wiosną 1997 r. ukazała się teka Opatówek w rysunkach Władysława Kościelniaka. Na 2002 r. TPO wydało kalendarze z ilustracjami Opatówka Agnieszki Korzeniowskiej.
Pierwsze lata istnienia Towarzystwa odznaczały się bardzo aktywną, pełną pasji działalnością członków. W 1990 r., z inicjatywy Romana Wardęckiego i jego kamerą video został zrealizowany pierwszy film o Opatówku. Przy realizacji filmów brała udział Jadwiga Buncler i Romuald Rogoziński, który komentował przedstawiane sceny. W kolejnych latach powstały jeszcze 4 filmy, mające już charakter kronikarski. Są one dokumentem tamtych czasów. Również z inicjatywy Romana Wardęckiego, i dzięki jego pracy powstał Spis telefonów gminy Opatówek – bardzo przydatna i poszukiwana publikacja. Organizowano spotkania w najstarszymi mieszkańcami Opatówka i gminy. Pozostały po nich nagrania wspomnień o dawnym Opatówku i jego mieszkańcach. Ich autorzy już odeszli, ale pozostały bezcenne nagrania ich wspomnień. Członkowie Towarzystwa apelowali do opatowian o poszanowanie pamiątek przeszłości, o ich przekazywanie do Muzeum lub do zbiorów Towarzystwa. W Muzeum znalazły się niektóre sztandary przedwojennych organizacji, Towarzystwu przekazywano lub udostępniano do kopiowania stare fotografie.
Od początku istnienia organizacji dużą popularnością cieszą się wycieczki krajoznawczo-turystyczne. Początkowo ich organizatorem był nieżyjący już Tadeusz Wojcieszak. Uczestnicy wycieczek zwiedzili wówczas wiele najciekawszych miejsc w Wielkopolsce, Wrocław, Żelazową Wolę, Niepokalanów i Warszawę. Później organizowaniem wycieczek zajął się Jan Kowalkiewicz. W czasie corocznych kilkudniowych wycieczek członkowie TPO, a także osoby spoza organizacji, zwiedzają Polskę i inne kraje.
Działalność Towarzystwa Przyjaciół Opatówka była od początku widoczna w miejscowym środowisku. 1 czerwca 1990 r. we współpracy ze szkołą Podstawową im. J. Kusocińskiego w Opatówku zorganizowany został korowód postaci bajkowych, który przeszedł przez Opatówek. Członkowie Towarzystwa przywrócili tradycję „Wianków”, które najpierw zorganizowano na stawie w parku, a w następnych latach na stawie przy moście.
Organizowano spotkania z ciekawymi ludźmi, m. innymi z pisarzem Eligiuszem Kor-Walczakiem, z poetką Anną Zabacką, z pisarzem dr. Stanisławem Szponderem, w 1997 spotkanie z kardiologiem wywodzącym się z Opatówka, członkiem TPO - dr Piotrem Szymczakiem, z poetką Urszulą Zyburą i z artystą grafikiem – Władysławem Kościelniakiem. Od 2006 r. Towarzystwo rozpoczęło cykl spotkań ze znanymi osobami związanymi z Opatówkiem - z dr hab. Krzysztofem Walczakiem – prezesem Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, postacią zasłużoną dla Kalisza i bibliotekoznawstwa, z Januszem Antczakiem – wicestarostą Powiatu Wieluńskiego, wiceprezesem Stowarzyszenia Polski Szlak Bursztynowy, a w 2009 r. z Adą Widawską – podróżniczką, która podzieliła się ze słuchaczami wrażeniami z pobytu na Tybecie.
W 1996 r. na zaproszenie Towarzystwa wystąpił w Muzeum Historii Przemysłu chór „Dysonans” z III LO w Kaliszu. W 1997 r. odbył się w Muzeum koncert zorganizowany przez TPO i Bibliotekę, w którym wystąpili uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej II Stopnia, Ogniska Muzycznego, Prywatnej Szkoły Muzycznej i Dziecięcego Teatrzyku Muzycznego „Bajdura” z Kalisza. 13 stycznia 2002 w Muzeum Historii Przemysłu TPO zorganizowało wieczór kolęd i poezji w wykonaniu dziecięcych chórów pod dyrekcją Anny Kowalkiewicz-Oligny i aktora Teatru w Kaliszu – Dariusza Sosińskiego Koncert zorganizowano na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
W celu popularyzacji wiedzy o własnych korzeniach wśród dzieci i młodzieży Towarzystwo zorganizowało w 1997 r. konkurs genealogiczny. W 2003 r. TPO współuczestniczyło w realizacji imprezy konkursowej realizowanej przez Gminną Bibliotekę p.n. „Moja przyszłość z ekonomią” zainicjowanej przez NBP i BN.
W 1998 r. członkowie Towarzystwa zwiedzili wystawę Władysława Kościelniaka w Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej zatytułowaną „Terra Sancta”. W 2003 r. Towarzystwo wypożyczyło eksponaty na wystawę „Cztery wieki drukarstwa Kaliskiego” organizowaną przez KTPN w Galerii Kulisiewicza.
Członkowie Towarzystwa nawiązali kontakt z opatowianką – Łucją Pinczewską-Gliksman, filologiem, prof. uniwersytetów amerykańskich, poetką, która w swojej twórczości nawiązywała do Opatówka i jego mieszkańców. Łucja Pinczewska-Gliksman w swoich listach wspominała dawny Opatówek, ale interesowała się także życiem współczesnego Opatówka i skierowała wiele ciepłych słów pod adresem członków TPO, szczególnie tych, którzy angażowali się w działalność wydawniczą. Pamiętała o Towarzystwie w swoim testamencie zapisując na rzecz organizacji 1000 dolarów.
Członkowie Towarzystwa włączali się czynnie do życia społecznego swojej miejscowości. Uczestniczyli w dyskusjach na temat budowy oczyszczalni ścieków, przywrócenia praw miejskich Opatówkowi, zagospodarowania centrum miejscowości, budowy pomnika Piotra Szadkowskiego i innych spraw. W 1992 r. zorganizowali plebiscyt „Opatowianin 1992”, w którym zwyciężył ówczesny wójt Gminy Opatówek – Czesław Jaśkiewicz. Kolejne miejsce zajęła Dorota Ścigajłło – pielęgniarka posiadająca najwyższe odznaczenie dla pielęgniarek – Florence Nightingale. W 1995 r., po tragicznej śmierci małżeństwa Lintnerów, członkowie Towarzystwa zorganizowali zbiórkę pieniędzy na rzecz osieroconych dzieci. W listopadzie 1998 r. członkowie Towarzystwa protestowali przeciw bezprawnemu ustawieniu kiosku handlowego na trawniku przed zabytkowym budynkiem dawnego zajazdu. Zaproponowali także władzom samorządowym ustawienie na Placu Wolności choinki na Boże Narodzenie, co stało się tradycją.
Towarzystwo było także inicjatorem podania konserwacji zabytkowej figury św. Jana Nepomucena stojącej przy ul. Św. Jana. W kwietniu 2001 r. po zdjęciu figury z kolumny odbyło się w bibliotece spotkanie, w którym uczestniczyli: sekretarz Gminy – Tomasz Rogoziński, proboszcz parafii Opatówek – ks. Władysław Czamara i zainteresowani mieszkańcy Opatówka. Zdecydowano, że Urząd Gminy sfinansuje konserwację figury, która po odnowieniu stanie w kościele parafialnym. Natomiast na dawnym miejscu stanie kopia, na wykonanie której Towarzystwo wpłaciło 1.500 zł. Apelowano także do mieszkańców o wpłaty na sfinansowanie kopii. We wrześniu 2001 r. Towarzystwo zwróciło się do Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Poznaniu Delegatury w Kaliszu o wpisanie drewnianej zabytkowej figury św. Jana Nepomucena do rejestru zabytków. 20 czerwca 2002 r. ustawiono oryginał w kościele, a kopia znalazła się na kolumnie.
Z inicjatywy Towarzystwa przywrócono na cmentarzu nazwy alejek. Członkowie Towarzystwa uczestniczą w uroczystościach lokalnych i patriotycznych, między innymi poprzez składanie kwiatów pod pomnikiem ofiar II wojny światowej na Placu Wolności. W 2008 r. członkowie Towarzystwa zaprosili na spotkanie wójta Sebastiana Wardęckiego, który poinformował ich o pracach prowadzonych przez samorząd lokalny. W latach 2007 i 2008 Towarzystwo wspólnie z biblioteką zorganizowało konkurs „Gmina Opatówek w zieleni i kwiatach”.
Towarzystwo współpracuje z władzami samorządowymi, z instytucjami i szkołami działającymi na terenie Opatówka i Gminy, z parafią rzymskokatolicką w Opatówku, ale także z Wielkopolskim Towarzystwem Kulturalnym w Poznaniu. Szczególnie silne więzy łączą Towarzystwo z Gminną Biblioteką Publiczną im. Braci Gillerów w Opatówku, gdzie znajduje się siedziba organizacji.
Jadwiga Miluśka-Stasiak
