Józef Perzyna (1883-1953)

Jadwiga Miluśka

Józef Perzyna

Józef Perzyna urodził się 21 lutego 1883 r. we wsi Niedźwiada w pobliżu Łowicza. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Łęczycy od roku 1902 pracował jako nauczyciel ludowy.

W roku 1905 był uczestnikiem historycznego już zjazdu nauczycieli z Kongresówki w Pilaszkowie koło Łowicza. Zjazd ten zainicjował walkę o szkołę polską w ówczesnym zaborze rosyjskim. W latach 1908-1910 Józef Perzyna studiował w Instytucie Handlowym w Kijowie. Okres pierwszej wojny światowej przeżył na Podolu w Peczarze - w dobrach Potockich, jako nauczyciel i wychowawca domowy.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pracował jako założyciel i kierownik Preparandy Nauczycielskiej w Opatówku. Do Opatówka przybył we wrześniu 1919 r. , przygotował lokal i kadrę nauczycielską, przeprowadził egzaminy wstępne i uruchomił I i II klasę. Szkoła była koedukacyjna, mieściła się w budynku dawnego zajazdu przy placu Wolności, posiadała własną bursę dla uczniów spoza Opatówka. W 1920 r. dla pierwszych absolwentów w Opatówku utworzono w Opatówku Seminarium Męskie, które po roku zostało przeniesione do Liskowa.

Józef Perzyna był wspaniałym pedagogiem i organizatorem. Dbał o postępy w nauce swoich uczniów, interesował się harcerstwem, organizował wycieczki szkolne, a w marcu 1921 r. zorganizował w wspólnie z nauczycielami wielką manifestację w Opatówku na rzecz polskości Śląska. W 1924 r. wyjechał z Opatówka na studia, ale w stosunkowo krótkim okresie, jaki spędził w Opatówku dobrze zasłużył się dla środowiska, wychował wielu młodych ludzi, którzy później okazali się dobrymi pedagogami i społecznikami.

W roku 1925 ukończył studia na Wydziale Matematycznym Państwowego Instytutu Nauczycielskiego w Warszawie. Po studiach był przez kilka lat nauczycielem matematyki w Seminarium Nauczycielskim w Chełmie. 0d roku 1930 został mianowany dyrektorem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Leśnej Podlaskiej. Funkcję tę pełnił do czasu reorganizacji średniego szkolnictwa w roku 1937, otrzymując w tymże roku stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum Ogólnokształcącego Męskiego, zorganizowanego w Leśnej Podlaskiej niezależnie od istniejącego Liceum Pedagogicznego.

Za zasługi w pracy pedagogicznej i oświatowej Józef Perzyna został odznaczony w listopadzie 1935 r. Orderem "Polonia Restituta".

Jesienią 1939 roku wspólnie z zaufanymi mieszkańcami Leśnej i okolicznych wsi uratował od zniszczenia przez Niemców księgozbiór szkolny, liczący około 6000 tomów.

Księgozbiór ten, w sierpniu 1944 roku wydobyty z ukrycia powrócił do Liceum Pedagogicznego w Leśnej Podlaskiej. W latach niemieckiej okupacji, po zamknięciu przez okupanta szkół średnich, był czynnym i ofiarnym organizatorem tajnego nauczania młodzieży w Leśnej i Białej Podlaskiej, pełniąc w okresie lat 1942-1944 funkcję przewodniczącego tajnej komisji egzaminacyjnej /maturalnej/ w ówczesnym powiecie bialskim. W latach 1941-44 był dyrektorem dwuletniej Szkoły Handlowej w Białej Podlaskiej, ucząc jednocześnie w tej szkole matematyki i ąrytmetyki handlowej. Działał ofiarnie w konspiracyjnej Tajnej Organizacji Nauczycielskiej.

Był nie tylko lubianym i cenionym przez młodzież pedagogiem i wychowawcą, ale również doskonałym organizatorem i administratorem polskiego szkolnictwa. W niebezpiecznej działalności konspiracyjnej, szczególnie w zakresie tajnego nauczania, można było zawsze na niego liczyć, na nim polegać. Wyróżniał się bowiem wyjątkową uczciwością i solidnością w wykonywaniu powierzonych mu, nieraz bardzo odpowiedzialnych zadań i obowiązków.

Po przejściu na emeryturę w roku 1951 opuścił Podlasie i wyjechał do Zagórowa (woj. konińskie) i mimo złego stanu zdrowia uczył w miejscowej szkole podstawowej. Zmarł 28 października 1953 roku w Koninie i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zagórowie.

Najpopularniejsze

Mapa strony

Katalog on-line