Miejscowości gminy

Rożdżały

Wieś sołecka położona na północ od Opatówka, licząca 135 mieszkańców. Należy do parafii Tłokinia Kościelna.

Rożdżały w XV w., i zapewne wcześniej, były własnością prywatną. Właściciele Rożdżał zmieniali się bardzo często. W I ćwierci XVI w. dziesięcinę z łanów folwarcznych i kmiecych oddawano plebanowi w Tłokini. W 1789 r. w Rożdżałach było 17 dymów i 73 mieszkańców, a w 1827 – 15 dymów i 144 mieszkańców. Od co najmniej 1854 r. do 1892 r. majątek był w rękach Juliana Czartkowskiego. Później przejęła go jego córka Felicja Gościmska. W latach 80. XIX w. stosowano płodozmian ośmiopolowy, istniał młyn wodny, w dolinie Swędrni wydobywano torf. We wsi znajdowało się wówczas 12 domów, mieszkało 249 osób. W samym majątku były 22 budynki murowane i 2 drewniane. Istniał dwór, park, ogród owocowy, winnica i oranżeria. Właściciele mieli prywatną kaplicę. W 1918 r. zakupiła majątek Rozalia z Gościmskich Suska i wraz mężem Brunonem gospodarzyła w nim do lat 40. XX w. W 1930 r. ogólna powierzchnia majątku wynosiła 280 ha. Dawniej we wsi była karczma i młyn wodny. Właściciele Rożdżał byli działaczami społecznymi. Przed I wojną istniała w Rożdżałach ochronka dla dzieci, którą opiekowali się Gościmscy.

Dwór w Rożdżałach został wzniesiony w 1870 r. dla Juliana Czartkowskiego zapewne na miejscu wcześniejszych dworów. W 1939 r. majątek zajęli Niemcy i we dworze szkolili młodzież z organizacji Hitlerjugend. Po wojnie do 1958 r. we dworze był Dom Starców. Potem mieściła się tam Zasadnicza Szkoła Rolnicza z internatem. Od stycznia 2008 r. w odrestaurowanym dworze mieści się hospicjum, które swoje istnienie zawdzięcza głównie prezesowi Kaliskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej doktorowi Wiesławowi Majewiczowi.

W czasie II wojny światowej w lesie w Rożdżałach upadł pocisk V-1, testowany przez Niemców.

Do sołectwa Rożdżały należy wieś Słoneczna licząca 44 mieszkańców, należąca do parafii Dębe. Na przełomie XIX i XX w. właściciele Rożdżał przeznaczyli na letnisko część swojego majątku leżącą w lesie i nazwali to miejsce Słoneczną. Działki kupowali bogaci mieszkańcy Kalisza – Żydzi, Niemcy i Polacy. Do Słonecznej doprowadzono utwardzoną drogę. Było to popularne przedwojenne letnisko kaliszan. Obecnie część dawnych domów letniskowych uległa ruinie, w innych mieszkają stali mieszkańcy.

Do początku lat 90. XX w. działało w Rożdżałach Koło Gospodyń Wiejskich i Kółko Rolnicze.

Frankowizna licząca 29 mieszkańców, należąca do sołectwa Rożdżały i parafii Dębe wchodziła dawniej w skład majątku Rożdżały. Była to bogata wieś z karczmą i wiatrakiem. Przed II wojną wieś całkowicie spłonęła. Po wojnie odbudowano domy prywatne.

W Rożdżałach używane są jeszcze następujące nazwy topograficzne: Letnisko (Słoneczna), Uroczysko, Zmysłówka, Podlasie.

Jadwiga Miluśka-Stasiak, "W kręgu Miasteczka Róży Wiatrów. Gmina Opatówek wczoraj i dziś", Opatówek 2011.

Najpopularniejsze

Mapa strony

Katalog on-line