Imprezy biblioteczne
W skarbcu Kolegiaty Kaliskiej
Jadwiga Miluśka-Stasiak
W niedzielne popołudnie 11 maja ponad dwudziestoosobowa grupa czytelników i przyjaciół Gminnej Biblioteki Publicznej im. Braci Gillerów w Opatówku odwiedziła niedawno otwarty Skarbiec Sanktuarium św. Józefa. Naszym przewodnikiem była dr Ewa Andrzejewska, która od kilku lat współpracowała z proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Kaliszu ks. prałatem dr. Jackiem Plotą w celu zabezpieczenia zabytkowych szat, sprzętów liturgicznych i dzieł sztuki sakralnej znajdujących się w zbiorach kolegiaty. Sporządziła też ich opisy i urządziła ekspozycję w odremontowanych pomieszczeniach dawnej kapituły, którą udostępniono dla zwiedzających.
Zabytkowe schody prowadzące do skarbca, liczące niemal 300 lat, przeniosły nas w inny wymiar czasu, do skarbnicy dzieł sztuki sakralnej, świadczącej o świetności świątyni oraz hojności darczyńców, wśród których był król Kazimierz Wielki, arcybiskupi, duchowieństwo i zamożni wierni. Z wielkim zainteresowaniem słuchaliśmy informacji o dziejach kościoła, etapach jego rozbudowy, pomieszczeniu skarbca oraz wybitnych osobistościach bywających w kościele, ale przede wszystkim o zgromadzonych w skarbcu zabytkach sztuki sakralnej. Była to okazja do spojrzenia z bliska na wierne kopie romańskiej pateny kaliskiej i gotyckiego kielicha mszalnego podarowanego kolegiacie przez króla Kazimierza Wielkiego. Wrażenie wywarł na wszystkich oryginał obrazu „Ab igne”, szczególnie czczony przez kaliszan w dawnych czasach, umieszczony we wnęce, w której prawdopodobnie mieściła się niegdyś loża prymasowska.
Zachwyciły nas dawne szaty liturgiczne ze swoim bogactwem tkanin, haftów i ozdób, ale także symboliki chrześcijańskiej. Przyglądaliśmy się dziełom dawnych złotników, w tym także kaliskich oraz obrazom przedstawiającym prymasów i księży związanych z kolegiatą. Szczególne miejsce zajmuje tu ks. Stanisław Kłossowski, kustosz sanktuarium św. Józefa, któremu dr Ewa Andrzejewska poświęciła obszerną pracę biograficzną. Nie zapomniano także o wizerunku arcybiskupa Jarosława Bogorii ze Skotnik, który rozbudował świątynię nadając jej tytuł kolegiaty. W dużej gablocie skarbca można zobaczyć kodeks kantora podarowany kolegiacie przez arcybiskupa Jana Łaskiego oraz książkę ks. Stanisława Kłossowskiego Cuda i łaski za przyczyną Józefa Ś-tego, przy obrazie tego świętego w kolegiacie kaliskiej. Kontynuacją półtoragodzinnej wizyty w skarbcu był krótki spacer po kościele, w czasie którego poznaliśmy nawiązania do zabytków i postaci przedstawionych w skarbcu i spojrzeliśmy innymi oczami na znane nam ołtarze, rzeźby i obrazy.
Ekspozycja w Skarbcu Sanktuarium św. Józefa przygotowana przez dr Ewę Andrzejewską odznacza się wielką starannością i czytelnością. Niektóre eksponaty zostały zidentyfikowane przez autorkę dzięki Jej dużej wiedzy i wieloletnich poszukiwaniach archiwalnych. W specjalnych szafach znalazło bezpieczne schronienie 400 szat liturgicznych. Urządzenie Skarbca Sanktuarium św. Józefa pozwoliło na odpowiednie zabezpieczenie cennych zabytków i dzieł sztuki sakralnej świadczących o bogatej przeszłości Kalisza. Pozwoliło także na ich udostępnienie wszystkim zainteresowanym i poszerzenie wiedzy o dziejach rodzinnego miasta.
Data aktualizacji: 2014-05-14
